Ostrowiec Świętokrzyski www.ostrowiecnr1.pl

Oto szczegółowe wypunktowanie różnic między stowarzyszeniem, które ma status OPP (Organizacja Pożytku Publicznego), a takim, które tego statusu nie ma:

### 1. Definicja i status prawny

* Stowarzyszenie z OPP: Posiada status organizacji, która prowadzi działalność na rzecz ogółu społeczeństwa, mając na celu publiczny pożytek. Status OPP przyznawany jest przez Ministerstwo Sprawiedliwości na podstawie spełnienia określonych wymagań.

* Stowarzyszenie bez OPP: To zwykłe stowarzyszenie, które nie spełnia wymogów określonych w ustawie o OPP. Działa na rzecz swoich członków lub węższego kręgu osób, a jego działalność nie jest ukierunkowana na pożytek publiczny w rozumieniu ustawowym.

### 2. Możliwość otrzymywania 1% podatku dochodowego

* Stowarzyszenie z OPP: Może zbierać 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, które mogą przekazać część swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

* Stowarzyszenie bez OPP: Nie ma takiej możliwości. Nie może otrzymywać 1% od podatników.

### 3. Działalność gospodarcza

* Stowarzyszenie z OPP: Może prowadzić działalność gospodarczą, ale tylko w zakresie, który nie jest sprzeczny z celami statutowymi organizacji. Przychody z działalności gospodarczej muszą być przeznaczone na realizację celów pożytku publicznego.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może prowadzić działalność gospodarczą bez ograniczeń, przy czym zyski mogą być przeznaczane na cele statutowe, ale niekoniecznie na działalność pożytku publicznego.

### 4. Przejrzystość i kontrola

* Stowarzyszenie z OPP: Jest zobowiązane do składania szczegółowych raportów rocznych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) oraz publikowania sprawozdań z działalności. Kontrola nad tymi organizacjami jest bardziej zaawansowana, a organizacja musi prowadzić szczegółową dokumentację.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może nie mieć takich wymogów i nie jest zobowiązane do corocznego składania szczegółowych sprawozdań. Kontrola nad nimi jest mniejsza, co może ograniczać przejrzystość działalności.

### 5. Możliwość ubiegania się o dotacje publiczne

* Stowarzyszenie z OPP: Może ubiegać się o dotacje i granty z budżetu państwa, samorządów, czy funduszy unijnych przeznaczonych na działalność pożytku publicznego. Często ma większe szanse na uzyskanie takich funduszy, ponieważ jej status OPP może być wymagany przez niektóre instytucje finansujące.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może ubiegać się o dotacje publiczne, ale w przypadku niektórych funduszy (zwłaszcza tych przeznaczonych na pożytek publiczny), nie spełnia wymogu posiadania statusu OPP, co może ograniczać jego szanse na uzyskanie wsparcia.

### 6. Możliwość organizowania zbiórek publicznych

* Stowarzyszenie z OPP: Może organizować zbiórki publiczne, np. poprzez zbieranie datków do puszek, zbiórki internetowe czy organizowanie aukcji charytatywnych, bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń.

* Stowarzyszenie bez OPP: Musi uzyskiwać odpowiednie zgody i zezwolenia na organizowanie zbiórek publicznych. Dodatkowo, zbiórki te są bardziej rygorystycznie kontrolowane.

### 7. Możliwość uzyskania darowizn i sponsoringu

* Stowarzyszenie z OPP: Ma możliwość pozyskiwania darowizn oraz sponsoringu, często z większą łatwością, zwłaszcza od osób prywatnych, firm czy fundacji, które preferują wspierać organizacje posiadające status OPP.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może otrzymywać darowizny i sponsoring, ale często napotyka większe trudności, zwłaszcza w pozyskiwaniu większych sum.

### 8. Działalność statutowa i cele

* Stowarzyszenie z OPP: Działalność organizacji musi być ukierunkowana na cele pożytku publicznego (np. edukację, kulturę, pomoc społeczną, ochronę zdrowia, ochronę środowiska). OPP musi działać na rzecz dobra publicznego, a nie na korzyść członków stowarzyszenia.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może mieć cele statutowe bardziej skoncentrowane na interesach swoich członków (np. grupy zawodowe, kluby sportowe), które nie muszą spełniać wymogów pożytku publicznego.

### 9. Obowiązek posiadania Rady Nadzorczej

* Stowarzyszenie z OPP: Często musi powołać Radę Nadzorczą lub inny organ kontrolujący działalność, aby zapewnić większą transparentność i kontrolę nad finansami.

* Stowarzyszenie bez OPP: Nie ma takiego obowiązku, chyba że wymagają tego zapisy statutowe.

### 10. Podatek dochodowy

* Stowarzyszenie z OPP: Może korzystać z ulgi podatkowej i być zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w zakresie działalności statutowej (np. działalności pożytku publicznego), jeśli dochód przeznaczony jest na realizację celów statutowych.

* Stowarzyszenie bez OPP: Zwykle musi płacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT), chyba że prowadzi działalność statutową w formie non-profit. Dochód, który nie jest przeznaczony na cele statutowe, podlega opodatkowaniu.

### 11. Preferencje w kontaktach z administracją publiczną

* Stowarzyszenie z OPP: Ma preferencyjny dostęp do kontaktów z administracją publiczną, samorządami i instytucjami publicznymi, które są bardziej skłonne do współpracy z organizacjami mającymi status OPP.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może napotykać trudności w relacjach z administracją publiczną, zwłaszcza jeśli chodzi o uzyskiwanie wsparcia finansowego lub organizowanie wspólnych przedsięwzięć.

### 12. Reputacja i wiarygodność

* Stowarzyszenie z OPP: Posiadanie statusu OPP zwiększa reputację organizacji, budując jej wiarygodność zarówno w oczach potencjalnych darczyńców, jak i partnerów. Wiele osób chętniej wspiera organizacje z takim statusem.

* Stowarzyszenie bez OPP: Może mieć trudności z budowaniem wiarygodności, szczególnie w oczach osób, które preferują wspierać organizacje, które mają status OPP.

Podsumowanie: Stowarzyszenia z OPP mają szereg przywilejów, w tym możliwość pozyskiwania 1% podatku, większe szanse na dotacje publiczne, wyższą przejrzystość działania oraz większą wiarygodność. Z kolei stowarzyszenia bez tego statusu nie mogą korzystać z wielu udogodnień, takich jak zbieranie 1% podatku, uzyskiwanie dotacji czy organizowanie zbiórek publicznych bez zgód. Działalność takich stowarzyszeń może być również bardziej ograniczona w kwestii pozyskiwania funduszy, co często wiąże się z brakiem statusu OPP.

W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, stowarzyszenia i fundacje powstają z różnych powodów, wynikających z potrzeb społecznych, ekonomicznych czy politycznych. Można wyróżnić kilka kluczowych przyczyn, dla których wciąż tworzą się nowe organizacje pozarządowe:

1. Rozwiązywanie problemów społecznych – Stowarzyszenia i fundacje powstają w odpowiedzi na konkretne problemy, takie jak ubóstwo, bezdomność, uzależnienia, potrzeba pomocy dzieciom, osobom starszym czy niepełnosprawnym. Organizacje te starają się wypełnić lukę, której nie pokrywa sektor publiczny, oferując wsparcie i pomoc tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.

2. Wspieranie rozwoju kultury i edukacji – Fundacje i stowarzyszenia pełnią również rolę w zakresie edukacji, kultury czy sztuki. Często angażują się w organizowanie wydarzeń kulturalnych, wspierają artystów, organizują warsztaty, a także inwestują w rozwój talentów młodzieży.

3. Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój – Coraz więcej organizacji pozarządowych powstaje z myślą o ochronie środowiska naturalnego. W związku z rosnącymi zagrożeniami ekologicznymi, organizacje te podejmują działania na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi, ochrony dzikiej przyrody czy promowania zrównoważonego rozwoju.

4. Prawa człowieka i aktywizm społeczny – Organizacje te podejmują również działalność na rzecz obrony praw człowieka, równości, walki z dyskryminacją, promowania tolerancji i integracji społecznej. W Polsce pojawia się coraz więcej fundacji, które angażują się w kwestie związane z migrantami, mniejszościami, a także prawami kobiet czy osób LGBTQ+.

5. Zwiększająca się świadomość obywatelska – Polacy stają się coraz bardziej świadomi swoich praw i obowiązków jako obywatele. Wzrasta liczba osób gotowych do angażowania się w działania na rzecz dobra wspólnego. Stowarzyszenia i fundacje stanowią dla nich platformy do realizowania idei i działań, które mają na celu poprawę jakości życia społecznego.

6. Wsparcie w sytuacjach kryzysowych – W obliczu kryzysów, takich jak katastrofy naturalne, wojny, pandemie, organizacje pozarządowe potrafią szybko reagować, organizując pomoc humanitarną, wsparcie psychologiczne i materialne. Fundacje mogą pełnić rolę pośredników między państwem a obywatelami, dostarczając szybszą i bardziej elastyczną pomoc.

7. Alternatywa dla biurokracji państwowej – Często organizacje pozarządowe powstają, aby unikać złożonej biurokracji państwowej. Fundacje i stowarzyszenia mają więcej swobody w podejmowaniu decyzji, mogą szybciej wdrażać innowacyjne rozwiązania i adaptować się do zmieniających się potrzeb społecznych.

8. Współpraca międzynarodowa – Współczesne wyzwania, takie jak globalne zmiany klimatyczne czy migracje, wymagają współpracy międzynarodowej. Stowarzyszenia i fundacje często działają nie tylko na poziomie krajowym, ale również angażują się w działania transgraniczne, budując sieci współpracy i solidarności.

Podsumowując, powstawanie nowych organizacji w Polsce wynika z chęci reagowania na zmieniające się potrzeby społeczne, rozwiązywania problemów, które nie zawsze są wystarczająco pokrywane przez instytucje publiczne, oraz z potrzeby aktywności obywatelskiej i współpracy w różnych dziedzinach życia.

---

Część organizacji pozarządowych, w tym stowarzyszenia i fundacje, prowadzi działalność gospodarczą, choć formalnie nie są nastawione na osiąganie zysku w tradycyjnym sensie. Zamiast tego, ewentualne dochody, które generują, służą realizacji celów statutowych organizacji. Takie praktyki są dopuszczalne i nawet dość powszechne, ale muszą być zgodne z przepisami prawa, które regulują działalność organizacji non-profit.

Oto kilka przykładów, jak fundacje i stowarzyszenia mogą prowadzić działalność gospodarczą:

### 1. Działalność komercyjna związana z celami statutowymi

Wiele organizacji pozarządowych prowadzi działalność gospodarczą w celu finansowania swoich działań statutowych. Takie organizacje mogą organizować wydarzenia (np. koncerty, festiwale, konferencje), prowadzić sklepy internetowe z produktami, które mają związek z ich misją (np. sprzedaż produktów ekologicznych, rękodzieła, materiałów edukacyjnych), czy oferować usługi edukacyjne lub konsultacyjne. Zyski z takiej działalności są przeznaczane na realizację celów statutowych organizacji (np. pomoc społeczną, ochronę środowiska).

### 2. Przedsiębiorczość społeczna

Fundacje i stowarzyszenia coraz częściej angażują się w przedsiębiorczość społeczną, gdzie celem jest nie tylko generowanie zysków, ale także tworzenie miejsc pracy, wsparcie osób z grup marginalizowanych (np. osób niepełnosprawnych czy długotrwale bezrobotnych), rozwój społeczności lokalnych czy tworzenie produktów i usług, które odpowiadają na potrzeby społeczne. Tego typu działalność może przyjąć formę spółek społecznych lub innych form działalności gospodarczej, której celem jest połączenie misji społecznej z generowaniem dochodu.

### 3. Zarabianie na działalności edukacyjnej, doradczej lub konsultingowej

Wiele fundacji i stowarzyszeń prowadzi usługi edukacyjne i doradcze, np. organizując szkolenia, warsztaty, kursy czy konsultacje. Może to obejmować szeroką gamę dziedzin: od szkoleń z zakresu rozwoju osobistego, przez doradztwo w zakresie praw obywatelskich, po specjalistyczne kursy zawodowe. Dochody z tych usług pozwalają organizacjom na dalsze realizowanie ich misji.

### 4. Wynajem nieruchomości

Część organizacji, zwłaszcza fundacji, posiada nieruchomości, które wynajmują (np. sale konferencyjne, biura czy lokale użytkowe). Dochody z wynajmu nieruchomości są przeznaczane na działalność statutową organizacji, ale mogą też generować zysk w postaci rentowności tych aktywów.

### 5. Organizacja wydarzeń masowych

Organizowanie wydarzeń takich jak koncerty, festiwale, konferencje, czy imprezy sportowe staje się coraz popularniejszym sposobem na pozyskiwanie funduszy. Część organizacji nie tylko organizuje takie wydarzenia z misją charytatywną, ale również jako element działalności biznesowej – biletowanie, sprzedaż gadżetów, czy sponsorzy – to wszystko może być źródłem dochodu, który wspiera ich działalność.

### 6. Sklepy internetowe, aukcje charytatywne

Część organizacji prowadzi sklepy internetowe, gdzie oferują produkty związane z ich misją (np. materiały edukacyjne, książki, pamiątki, produkty ekologiczne). Dochody z tych sprzedaży przeznaczone są na działalność statutową, ale formalnie organizacje te prowadzą działalność gospodarczą.

### 7. Granty i darowizny

Fundacje i stowarzyszenia często pozyskują środki z grantów, dotacji i darowizn. Część tych środków może być przeznaczona na rozwój własnych źródeł dochodu, w tym działalności gospodarczej, która zapewnia organizacji samodzielność finansową.

### Dlaczego tak się dzieje?

* Zwiększenie niezależności finansowej: Organizacje pozarządowe często nie mogą liczyć wyłącznie na dotacje i darowizny, które są zmienne i nie zawsze wystarczają na pokrycie wszystkich kosztów. Działalność gospodarcza daje im większą kontrolę nad własnym budżetem.

* Wysokie koszty działalności: Działalność organizacji pozarządowej (np. wynagrodzenia pracowników, wynajem biur, organizacja wydarzeń) wiąże się z kosztami, które nie zawsze pokrywa wsparcie publiczne.

* Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR): Współczesne firmy często angażują się w wspieranie organizacji pozarządowych, zarówno finansowo, jak i poprzez współpracę w ramach działań CSR. Fundacje i stowarzyszenia wykorzystują te współprace do pozyskiwania funduszy.

### Co warto wiedzieć?

Działalność gospodarcza organizacji pozarządowych musi być zgodna z jej celami statutowymi i nie może generować zysku, który byłby dzielony między członków lub właścicieli (np. w przypadku fundacji). Dochody muszą być reinwestowane w realizację misji organizacji. Dodatkowo, organizacje takie muszą spełniać szczególne wymogi prawne, dotyczące m.in. transparentności finansowej, co ma na celu zapobieganie nadużyciom.

Podsumowując, choć stowarzyszenia i fundacje formalnie nie są nastawione na zysk, część z nich prowadzi działalność gospodarczą, której celem jest generowanie środków na realizację celów statutowych. Ważne jest, aby takie działania były zgodne z przepisami prawa i misją organizacji, a zyski wykorzystywane w sposób odpowiedzialny.