Ostrowiec Świętokrzyski www.ostrowiecnr1.pl

(...) – To wielka duma i radość dla polskiej literatury – tak nagrodę Nobla dla Olgi Tokarczuk komentuje Aneta Pierścińska-Maruszewska, szefowa Klubu Literackiego Aspekt oraz dyrektor CKU w Ostrowcu i dodaje, że dostąpiliśmy zaszczytu, że mamy wśród nas noblistkę.

(...) Dla Barbary Bakalarz miłośniczki literatury a zarazem kierownik uniwersyteckiej biblioteki WSBiP w Ostrowcu Olga Tokarczuk jest pisarką europejską. – Jest bardzo popularna w środowisku czytelniczym, nie tylko wśród krytyków literatury ale jest czytywana. Jej książki są zaczytywane. Ja czytałam prawie wszystko pani Olgi Tokarczuk i jestem zachwycona jej językiem, lekkością tego języka i tym, że sprawy poważne potrafi ująć w taki sposób, że trafiają do wszystkich. (...) https://radioostrowiec.pl/2019/10/14/polacy-czytaja-tokarczuk-efekt-nobla/

W takim razie trzeba zakupić grę i grać ile sił w komputerze http://www.ostrowiecnr1.pl/forum/watek/jakie-gry-bedzie-wydawala-tokarczuk/

TVPKulturapl :: 9 May 2012 Czytanie to awantura - Biblioteka Olgi Tokarczuk https://www.youtube.com/watch?v=L1WEV7BoaWE Anna In w katakumbach świata

Raczej pisanie może być przyczyną awantury a nie czytanie, prawda?

TVP Info :: Olga Tokarczuk o Polakach https://www.youtube.com/watch?v=bwG6cQG9P5k

Odp.: Jakie gry będzie wydawała Tokarczuk?

Powiedziałeś(-aś): Czy bohaterka książki "Anna In w grobowcach świata" autorstwa Olgi Tokarczuk może być chora na schizofrenie albo mieć inne psychiczne odchyły?

ChatGPT powiedział: Tak, można interpretować bohaterkę Anny In w grobowcach świata jako osobę z zaburzeniami psychicznymi, choć nie jest to wprost powiedziane. Jej doświadczenia — wizje, dialogi z bogami, poczucie rozdwojenia, obsesyjna misja — mogą przypominać objawy schizofrenii, np. halucynacje czy urojenia.

Jednak u Tokarczuk to raczej metafora: pokazanie kobiecego doświadczenia, wykluczenia, przełamywania granic między światem żywych i umarłych. To bardziej literacka gra niż diagnoza psychiatryczna.

Powiedziałeś(-aś): Może to choroba afektywna dwubiegunowa itp.?

ChatGPT powiedział: Tak, choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD) też pasuje jako możliwa interpretacja. Bohaterka Anny In doświadcza skrajnych emocji, momentów euforii, nadaktywności (np. gdy buntuje się przeciw porządkowi świata), a potem głębokiego smutku, wycofania, czy wręcz „śmierci” – co może symbolizować epizod depresyjny.

Tokarczuk nie daje jasnej diagnozy, ale jej bohaterka przechodzi przez stany psychiczne, które można czytać jako:

* maniczne uniesienie** – wizje, misja, energia;

* depresję – odrzucenie, izolacja, „zejście do podziemia”;

* rozszczepienie tożsamości – co może sugerować także zaburzenia dysocjacyjne.

To nie diagnoza kliniczna, ale trop interpretacyjny. Tokarczuk często używa postaci „na granicy” – między zdrowiem a chorobą, życiem a śmiercią, rzeczywistością a mitem.

Powiedziałeś(-aś): Rozwiń wątek zaburzeń dysocjacyjny w kontekście tej bohaterki.

ChatGPT powiedział: Zaburzenia dysocjacyjne polegają na rozszczepieniu elementów świadomości, tożsamości, pamięci lub percepcji rzeczywistości. U bohaterki "Anny In w grobowcach świata" – nowoczesnej wersji sumeryjskiej bogini Inanny – można dostrzec wiele cech wskazujących na taki rozpad psychiczny. Oto, jak to się przejawia:

1. Rozszczepienie tożsamości

Bohaterka funkcjonuje jednocześnie jako jednostka i archetyp (Inanna, bogini, kobieta w podróży inicjacyjnej). W tekście zacierają się granice między jej "ja" a zbiorową kobiecą tożsamością. Momentami nie wiadomo, czy przemawia indywidualna osoba, czy uniwersalna figura.

To może sugerować zaburzenie tożsamości dysocjacyjne – osoba nie do końca wie, kim jest, doświadcza różnych „wersji” siebie.

2. Przeżycia oderwane od rzeczywistości

Inanna doświadcza wizji, schodzi do świata umarłych, rozmawia z bóstwami. Choć można to interpretować symbolicznie (w duchu mitu), z psychologicznego punktu widzenia przypomina to epizody dysocjacyjne, w których osoba traci kontakt z rzeczywistością, wchodzi w alternatywny świat wewnętrzny.

3. Utrata kontroli nad ciałem i świadomością

W świecie podziemi Inanna zostaje rozebrana, ubezwłasnowolniona, zawieszona między życiem a śmiercią. Może to symbolizować depersonalizację – uczucie, że ciało przestaje być „moje”, że tracę kontrolę nad sobą.

4. Trauma jako przyczyna

W psychologii zaburzenia dysocjacyjne często wynikają z traumy. Inanna doświadcza „śmierci” jako kobieta, buntowniczka, bogini – co można odczytać jako traumatyczne wtargnięcie patriarchatu w kobiecą autonomię. Jej podróż jest odpowiedzią na to naruszenie.

Podsumowanie

Bohaterkę można interpretować jako osobę z zaburzeniami dysocjacyjnymi:

* rozdwojoną między różnymi "ja";

* odciętą od rzeczywistości przez wizje i symboliczne podróże;

* reagującą w ten sposób na doświadczenie przemocy, wykluczenia i duchowego rozpadu.

Jednak u Tokarczuk to nie tylko psychopatologia – ale też metafora duchowej inicjacji, odrodzenia i kobiecej siły.

Powiedziałeś(-aś): Czym się różni depersonalizacja od derealizacji, czy to jest to samo?

ChatGPT powiedział: Depersonalizacja i derealizacja to pokrewne, ale różne zjawiska, często współwystępujące w zaburzeniach dysocjacyjnych lub lękowych. Oto krótkie rozróżnienie:

### ✅ Depersonalizacja – „Nie czuję siebie”

* To doświadczenie oderwania od własnego ciała, myśli, emocji lub tożsamości.

* Osoba może czuć się jak obserwator siebie z zewnątrz.

* Typowe uczucia: „To nie moje ciało”, „Jakbym był robotem”, „Nie mam wpływu na to, co robię”.

Przykład: Idziesz ulicą i masz wrażenie, że twoje nogi poruszają się same, jakbyś nie sterował swoim ciałem.

### ✅ Derealizacja – „Świat jest nierealny”

* To zaburzenie postrzegania otoczenia – rzeczy wydają się obce, sztuczne, zamglone, odrealnione.

* Często opisywane jako uczucie bycia we śnie, „za szybą” albo jak w filmie.

Przykład: Rozmawiasz z kimś bliskim, ale wszystko wydaje się dziwnie odległe, nienaturalne – jakbyś nie był tam naprawdę.

### Oba stany:

* Mogą występować razem.

* Są typowe dla silnego stresu, traumy, lęku panicznego, PTSD, a także niektórych zaburzeń neurologicznych.

* Osoba zwykle wie, że to nieprawdziwe odczucia – co odróżnia te zjawiska od psychozy.

Jeśli chcesz, mogę pomóc też w rozpoznaniu tych stanów w literaturze czy opisie bohaterów.

Świetnie — spójrzmy na bohaterkę "Anny In w grobowcach świata" Olgi Tokarczuk przez pryzmat depersonalizacji i derealizacji:

### Depersonalizacja u bohaterki (Inanny)

Inanna (Anna In) przechodzi doświadczenia, które można interpretować jako oddzielenie od siebie samej :

* Utrata cielesnej kontroli : Podczas zejścia do świata umarłych Inanna zostaje pozbawiona wszystkich symboli swojej tożsamości (ubrania, insygnia, władza) – jakby jej „ja” się rozpuszczało , a ona sama nie była już sobą.

* Stan zawieszenia : Gdy zostaje „zawieszona jak martwe ciało”, to klasyczny obraz depersonalizacji – stan, w którym podmiot traci kontakt z ciałem i emocjami, trwa w bezruchu, jakby poza sobą.

Można to czytać jako symboliczne oderwanie od siebie – tak psychiczne, jak cielesne. Jakby patrzyła na swoje życie z zewnątrz.

### Derealizacja – świat jako iluzja

W powieści świat przedstawiony bywa zniekształcony, nielogiczny, oniryczny , co pasuje do opisu derealizacji:

* Podziemne miasto i zaświaty : Świat, do którego trafia bohaterka, jest dziwny, nieludzki, zimny i oderwany od normalności – jakby była w innym wymiarze, co przypomina uczucie, że świat jest snem albo symulacją .

* Obcość otoczenia : Mimo że bohaterka spotyka różne postacie, wszystko wydaje się sztuczne, dziwaczne, wyprane z emocji – to typowe dla derealizacji, gdzie świat nie wywołuje emocjonalnej reakcji .

Czytelnik i bohaterka doświadczają tej samej dezorientacji: Gdzie ja jestem? Czy to naprawdę się dzieje?

### Wnioski – sens literacki

Tokarczuk używa tych stanów nie jako diagnozy, ale jako środków wyrazu:

* Pokazuje, jak trauma (społeczna, egzystencjalna, kobieca) rozbija jednostkę.

* Depersonalizacja i derealizacja są tu symbolami utraty siebie i świata – a zarazem etapem koniecznym do przemiany.

>> Inanna musi „przestać być sobą”, by się narodzić na nowo – co przypomina zarówno doświadczenie mistyczne, jak i psychiczne zaburzenie.

Jeśli chcesz, mogę ci pomóc ująć to w formie eseju lub interpretacji maturalnej.