Ostrowiec Świętokrzyski www.ostrowiecnr1.pl

zaradność pojmuje się jako: „umiejętność radzenia sobie, przedsiębiorczość, obrotność" natomiast bycie zaradnym to: "umiejącym sobie radzić, znajdującym na wszystko radę, radnym, obrotnym" , "być takim, który umie radzić sobie w życiu,{...} być sprytnym" . (...) uważamy, że zaradność jest kompetencją, która na poziomie wiedzy, umiejętności i postaw sprzyja konstruktywnym i skutecznym sposobom realizowania celów oraz optymalnego funkcjonowania we współczesnym świecie szans i zagrożeń. Ludzie, którzy uznawani są za wysoce zaradnych, odznaczają się zbiorem specyficznych (kluczowych) cech, umiejętności, zdolności i postaw, pozwalających im na odnoszenie sukcesów w życiu. Pierwszą wspólną cechą/zdolnością opisującą ludzi zaradnych jest ich poczucie własnej wartości. W toku badań wyniknęło, że ludzie dobrze radzący sobie w życiu wierzą we własne siły i możliwości. Ich fundamentem są najczęściej przeszłe doświadczenia życiowe, których ilość i jakość potwierdza, że mogą wiele zdziałać przy akceptacji siebie i zaufaniu w swoje możliwości. Drugą istotną dominantą ludzi zaradnych jest swoista zdolność transformacji negatywnych wydarzeń w pouczające doświadczenia. Transformowanie to polega na wyciąganiu pozytywnych lekcji ze złych zdarzeń, nie dopuszczając tym samym do wczesnej rezygnacji z obranych działań. Dla ludzi zaradnych nie ma porażek i klęsk, ponieważ w ich miejscu widzą rezultaty wymagające dalszej modyfikacji w realizacji. Trzecią determinantą są wysokie kompetencje społeczne. To dzięki nim, w sytuacji zagrożenia lub kłopotów, "instynktownie" poszukują oni wsparcia u innych, przychylnych im osób. Na ich codzienną skuteczność składa się empatia, otwartość w wyrażaniu potrzeb i uczuć oraz chęć dzielenia się z bliskimi swoimi kłopotami i osiągnięciami. Czwartą cechą jest specyficzny wgląd w sytuację problemową. Problem, przed którym stoją, traktowany jest jako wyzwanie natury poznawczej. Często pogłębienie wglądu w sytuację problemową dokonują samą specyfiką pytań typu: "Jaką lekcję z tego wynoszę?", "Co poszło nie tak?", "Na co muszę uważać następnym razem?". Piątą zdolnością jest humor. Zdolność do zdystansowania się do siebie i otaczającej rzeczywistości oraz nadanie jej nowych i zaskakujących ram interpretacyjnych jest potężnym orężem w walce o przetrwanie osób zaradnych. Dostrzeganie komizmu w "tragicznych" sytuacjach pozwala niejednokrotnie zachować niezbędną w tej chwili równowagę psychiczną. Ostatnim, szóstym elementem opisującym ludzi o wysokiej zaradności, jest optymizm. Negatywnie doświadczana rzeczywistość interpretowana jest w konstruktywny sposób, gdzie trudności mają charakter chwilowy, a zdolności i umiejętności w każdej chwili można rozwijać i wykorzystywać.