https://mapadotacji.gov.pl/projekty/?search-s=Ostrowiec&search-voivodeship=429&search-county=27551&page_no=3
To ilu wielbicieli ośmiu gwiazdek w powiecie dostało dotacje z KPO?
W wyborach samorządowych w Polsce nie przyznaje się żadnych dotacji ani zwrotów kosztów kampanii – niezależnie od liczby głosów czy rodzaju komitetu.
Kampanie wyborcze do Parlamentu Europejskiego w Polsce są finansowane wyłącznie ze środków krajowych. Nie ma żadnych zwrotów kosztów ani refundacji ze strony Unii Europejskiej ani budżetu państwa. Koszty kampanii pokrywają partie polityczne ze swoich funduszy (pochodzących z dotacji, subwencji, składek i darowizn) lub komitety wyborcze obywateli, które mogą przyjmować wyłącznie wpłaty od osób fizycznych mających prawo wybierania w Polsce. Każdy komitet odpowiada samodzielnie za sfinansowanie kampanii w ramach określonych limitów, a ewentualna nadwyżka środków po wyborach musi być przekazana na cele zgodne z przepisami.
21.05.2009 "Prośba PiS o spot, to wyraz biedy intelektualnej". Tego jeszcze nie było. Prawo i Sprawiedliwość poprosiło partię Donalda Tuska o... zgodę na emisję spotu Platformy z poprzedniej kampanii wyborczej. PiS za własne pieniądze chce wyemitować go we wszystkich telewizjach.
- Jeżeli Platforma się nie zgodzi, będzie to oznaczać, że wstydzi się swoich obietnic - stwierdził Jacek Kurski.
- Taka prośba, to wyraz biedy intelektualnej po stronie PiS - ripostował Grzegorz Dolniak z PO.
https://tvn24.pl/polska/prosba-pis-o-spot-to-wyraz-biedy-intelektualnej-ra96493-ls3730530
Jacek Kurski (były poseł i prezes TVP): Platforma czuje we mnie biedę, bo ********** pasztet z chlebem :)
Całkowite transfery od 2004 do marca 2024: Polska otrzymała łącznie ponad 1,145 bln zł (czyli ok. 1 145 000 000 000 zł) z budżetu UE, zaś zapłaciła składki w wysokości ok. 393 mld zł. Netto saldo wyniosło ponad 750 mld zł dodatniego transferu.
W perspektywie rocznej, transfery były o wiele mniejsze – w latach 2013–2019 Polska otrzymywała od EU sumy rzędu od ok. 10 mld euro do ponad 17 mld euro rocznie. Przy kursie 1 € ≈ 4–4,5 zł, roczne dotacje to około 40–80 mld zł.
--- Czym jest Mapa Dotacji?
Mapa Dotacji to serwis internetowy dostępny pod adresem www.mapadotacji.gov.pl od 2007 roku. Serwis prezentuje projekty realizowane na terytorium Polski, współfinansowane z Funduszy Europejskich w perspektywach 2004-2006, 2007-2013, 2014-2020 oraz 2021-2027. Obecnie Mapa Dotacji zawiera 321 108 projektów (88 672 projekty zrealizowane w latach 2004-2006; 106 796 projektów zrealizowanych w latach 2007-2013; 103 704 projekty z perspektywy 2014-2020 oraz 22 516 projektów z perspektywy 2021-2027, w tym 1 995 z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności).
Mapa Dotacji UE jako źródło pomysłów
Wiele projektów zostało opisane szczegółowo tak, aby pokazać jak wiele zmienia się wokół nas dzięki Funduszom Europejskim. Zachęcamy wszystkich do oglądania zdjęć, prezentacji czy innych materiałów multimedialnych.
Mapa Dotacji UE jest też miejscem otwartym na Państwa opisy, zdjęcia czy prezentacje projektów, zapraszamy do współtworzenia z nami serwisu i dzielenia się informacjami na temat inwestycji współfinansowanych z Funduszy Europejskich. (...)
--- Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności > Znaleziono: 3 Projekty
1) Gmina Ostrowiec Świętokrzyski :: Poprawa efektywności energetycznej w budynkach publicznych szkół podstawowych i przedszkoli w Ostrowcu Świętokrzyskim https://mapadotacji.gov.pl/projekty/1745624/
40 920 683,45 zł = wartość projektu
30 674 112,64 zł = dofinansowanie z UE
2) Wielospecjalistyczny Szpital w Ostrowcu Świętokrzyskim :: Zwiększenie dostępu do opieki długoterminowej poprzez rozbudowę i doposażenie Zakładu Opiekuńczo – Leczniczego w Wielospecjalistycznym Szpitalu w Ostrowcu Świętokrzyskim https://mapadotacji.gov.pl/projekty/1746622/
18 942 000,00 zł = wartość projektu
15 400 000,00 zł = dofinansowanie z UE
3) Wielospecjalistyczny Szpital w Ostrowcu Świętokrzyskim :: Objęcie wsparciem ze środków Planu rozwojowego, Przedsięwzięcia w postaci finansowania mentoringu dla absolwentów kierunku pielęgniarstwo, położnictwo oraz ratownictwo medyczne. Edycja 1, rok 2025. https://mapadotacji.gov.pl/projekty/1757574/
163 946,43 zł = wartość projektu
163 946,43 zł = dofinansowanie z UE
https://mapadotacji.gov.pl/projekty/?search-s=Ostrowiec&search-voivodeship=429&search-county=27551&search-fund=29402&search-program=29425
1. Ile kar finansowych zapłaciła Polska do UE (TSUE/KE)? Na dziś – czyli do końca 2022 r. – łączna kwota kar nałożonych na Polskę za niewykonywanie postanowień Trybunału Sprawiedliwości UE wynosi 492,5 mln EUR. Rozkłada się to następująco:
* Spór o kopalnię Turów: kara za okres 20 września 2021 – 3 lutego 2022 (137 dni) – 68,5 mln EUR, z czego 68,59 mln EUR zostało potrącone przez Komisję z należnych Polsce środków.
* Sprawa Izby Dyscyplinarnej / praworządność: kara od 3 listopada 2021 do końca 2022 (424 dni) – 424 mln EUR, z czego 300,69 mln EUR potrącone przez KE.
> Kary łącznie: 492,5 mln EUR. Potrącone z funduszy: 369,28 mln EUR (równowartość ~1,7 mld zł)
2. Ile pieniędzy dostała Polska w okresie przedakcesyjnym?
* Polska otrzymała z UE ok. 1,4 mld EUR w ramach programów przedakcesyjnych (takich jak PHARE, SAPARD) do maja 2004 r.
> Z tego zwrócono ponad 300 mln zł (około 80 mln EUR) z powodu niewykorzystania lub nieprawidłowego wykorzystania środków. To stanowiło ok. 5 % całości tych funduszy.
3. Czy mapa dotacji — https://mapadotacji.gov.pl — uwzględnia te środki? Niestety nie udało mi się jednoznacznie ustalić, czy serwis mapadotacji.gov.pl uwzględnia: środki przedakcesyjne (~1,4 mld EUR), ani zwroty / zwrócone kwoty (ok. 80 mln EUR) z tego okresu. Serwis prawdopodobnie koncentruje się na funduszach w ramach członkostwa (czyli po 2004 r.), ale brakuje jasnej informacji, czy dane przedakcesyjne są w nim zawarte.
Nikt nie zmuszał PiSu, by dawał powody ku temu. Dlaczego PiS pozwolił odebrać Polsce te pieniądze? Czy UE bez zdania racji pozbawiła Polskę tych pieniędzy? Premier Morawiecki w czasie kampanii wyborczej publicznie przepraszał Polaków za błędy PiSu - skoro przepraszał, to jednak coś było na rzeczy, ale za co konkretnie przepraszał, to nie powiedział - nie zrobił pełnego rachunku sumienia, chyba że przy innej okazji, która mi umknęła. Można by powiedzieć, że jakby ktoś kogoś nie nagrał itd. to gdzieś ktoś nadal byłby prezydentem. Dostrzegasz analogię? Czy warto być hipokrytą?
Krótko mówiąc, Polska i tak zyskała więcej, niż straciła w postaci kar. Nie widziałem też żadnych programów przedakcesyjnych na mapie dotacji, są one widoczne dopiero po 2004 roku. Jeśli chcesz lepiej zrozumieć te niuanse, zapoznaj się z poradami konsultantów YM – często wyjaśniają takie rzeczy w prosty sposób.
Co to jest YM? Kim są konsultanci YM? No bo środki przedakcesyjne to jest coś innego, dlatego ich nie ma na mapie dotacji. Mapa dotacji. https://archive.ph/sQZKK
Cenę za walkę polityczną zapłaciliśmy, a co zyskaliśmy w zamian za te kary? Oto jest pytanie, na które odpowiedź tu niepadła. Czy opór miał sens?
---
### 1. Programy przedakcesyjne dla Polski oraz ich wartość
Przed akcesją Polski do UE działały trzy główne instrumenty wsparcia:
1. PHARE – pomoc dla restrukturyzacji gospodarki i budowy instytucji;
2. SAPARD – pomoc dla rolnictwa i obszarów wiejskich;
3. ISPA – wsparcie dużych projektów infrastrukturalnych w dziedzinie środowiska i transportu. ([Enlargement and Eastern Neighbourhood][1], [Wikipedia][2])
#### a) PHARE – dane 1999–2002 (Polska)
* 1999–2000: 2 534 mln EUR
* 2000: 428 mln EUR plus 55 mln EUR (kooperacja transgraniczna)
* 2001: 396 mln EUR plus 56 mln EUR
* 2002: 342,2 mln EUR plus 51,8 mln EUR (instytucjonalne wsparcie) oraz 56 mln EUR (cross-border) ([EUR-Lex][3])
#### b) SAPARD – budżet do 2003
* Łącznie ok. 560 mln EUR do 2003 roku ([Wikipedia][2])
#### c) ISPA – budżet 2000–2006 (średnio rocznie)
* Polskie limity: 312–385 mln EUR rocznie ([EUR-Lex][3])
* Dla całych krajów kandydujących pula wynosiła ok. 1 040 mln EUR rocznie (1999 ceny) ([Wikipedia][4])
#### d) Razem – suma szacunkowa dla Polski
* PHARE (1999–2002): ~3 715 mln EUR
* SAPARD (do 2003): ~560 mln EUR
* ISPA (np. średnio 350 mln rocznie przez kilka lat): kilkaset mln
* Ogólnie: między 4 a 5 mld EUR przed akcesją ([Blue Europe][5], [E-IR][6])
---
### 2. Inflacja i dzisiejsza wartość tych środków
Prognozy inflacji dla lat 2000–2004 pokazują stopę około 30–35 % rocznie, a następnie spadek do 20 % i niżej ([eLibrary IMF][7], [EU Monitor][8]). Realne przeliczenie wymagałoby dokładnych danych – jednak dla uproszczenia można oszacować, że środki te były 2–3-krotnie bardziej wartościowe niż obecnie. Czyli:
* 1 mld EUR wtedy ≈ 2–3 mld EUR dzisiaj (z uwzględnieniem inflacji i siły nabywczej).
* Realna wartość 4–5 mld EUR mogłaby dziś wynieść 8–15 mld EUR w wartościach nominalnych.
To tylko przybliżenie – szczegółowe obliczenia wymagałyby dokładnych indeksów CPI dla poszczególnych lat.
---
### 3. O “konsultantach YM” i źródła online
Piszesz o konsultantach “YM” – nie jestem pewien, co dokładnie oznacza ten skrót (np. firma, portal, ekspert). Bez dodatkowych informacji trudno odnaleźć ich profil, wiarygodność czy dostępne strony internetowe. Jeśli chciałbyś, daj znać:
* Nazwę firmy / instytucji / portalu w pełnej wersji.
* Albo podaj link lub kontekst (np. podcast, artykuł, nazwa użytkownika w mediach).
---
### Podsumowanie:
| Program | Okres | Szacunkowa wartość (EUR) | Dzisiejsza wartość (szacunkowo) |
| PHARE | 1999–2002 | ∼3 715 mln | ∼7–11 mld |
| SAPARD | do 2003 | ∼560 mln | ∼1–1,5 mld |
| ISPA | 2000–2006 (rocznie) | setki mln | kilkaset mln – 1 mld |
| Razem | całościowo | ∼4–5 mld | ∼8–15 mld |
--- Poniżej linki, które na forumowych malkontentów działają jak czerwona płachta na byka :)
Jeśli masz konkretne nazwisko lub link dotyczący tych konsultantów “YM” — podaj proszę więcej detali, a postaram się pomóc w znalezieniu ich stron czy materiałów.
[1]: https://enlargement.ec.europa.eu/enlargement-policy/overview-instrument-pre-accession-assistance/former-assistance_en "Former assistance - European Commission"
[2]: https://en.wikipedia.org/wiki/Special_Accession_Programme_for_Agriculture_and_Rural_Development "Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development"
[3]: https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/summary/partnership-for-the-accession-of-poland.html "Partnership for the accession of Poland | EUR-Lex"
[4]: https://en.wikipedia.org/wiki/Instrument_for_Structural_Policies_for_Pre-Accession "Instrument for Structural Policies for Pre-Accession"
[5]: https://www.blue-europe.eu/analysis-en/short-analysis/polands-20-years-in-the-european-union-how-the-countrys-economy-has-changed/ "Poland's 20 years in the European Union"
[6]: https://www.e-ir.info/2011/10/01/is-eu-accession-confirming-poland%E2%80%99s-return-to-europe/ "Is EU accession confirming Poland’s return to Europe?"
[7]: https://www.elibrary.imf.org/view/journals/002/1997/033/article-A001-en.xml "Poland in: IMF Staff Country Reports Volume 1997 Issue 033 (1997)"
[8]: https://www.eumonitor.nl/9353000/1/j9vvik7m1c3gyxp/vi7jgsvz6tyx "Commission Staff Working Paper Annex to 2002 Report on PHARE and the Pre-accession instruments for Cyprus, Malta and Turkey - country sections - EU monitor"
Gościu 20:22; polskojęzyczne polityczne .... w UE zafundowały to Polakom świadomie i z pełna premedytacją.
Subwencje nie są wypłacane posłom — to pieniądze dla partii politycznych, które mają pokrywać ich koszty działalności statutowej, czyli np.:
### Dozwolone wydatki z subwencji:
1. Utrzymanie biur partyjnych – czynsze, media, sprzęt, wyposażenie.
2. Zatrudnianie pracowników partii – księgowość, administracja, PR, eksperci itd.
3. Szkolenia, konferencje, debaty polityczne.
4. Działalność medialna i promocyjna – kampanie informacyjne, ulotki, social media.
5. Finansowanie badań opinii publicznej, analiz, ekspertyz.
6. Prowadzenie struktur lokalnych – koszty organizacyjne w regionach.
> Wszystko to ma służyć rozwojowi demokracji, czyli np. informowaniu obywateli, rozwijaniu programów, przygotowywaniu do wyborów.
## Na co NIE wolno wydać subwencji?
* Na kampanię wyborczą – tu obowiązują oddzielne dotacje wyborcze, wypłacane po wyborach (na podstawie wyników).
* Na wydatki prywatne polityków – np. samochody prywatne, mieszkania, wakacje itd.
* Na finansowanie posłów jako takich – pensje poselskie pochodzą z zupełnie innego źródła.
## Czy posłowie dostają z tej kasy pieniądze za swoją pracę?
Nie. Posłowie nie otrzymują wynagrodzenia z subwencji partyjnych.
### Posłowie dostają wynagrodzenie z budżetu państwa, ale:
* jest to wynagrodzenie za pełnienie mandatu poselskiego,
* wypłacane przez Kancelarię Sejmu,
* jest stałe, niezależne od partii, do której należą.
### Posłowie otrzymują:
* uposażenie poselskie (pensja, ok. 12,8 tys. zł brutto w 2024 r.),
* diety poselskie (na pokrycie kosztów funkcjonowania w Warszawie, ok. 3 tys. zł),
* biuro poselskie – prowadzone z dodatkowych środków przyznanych przez Sejm (nie z subwencji partyjnych!).
## A co z partiami? Czy mogą „przepłacać” swoich liderów?
Zdarza się, że partie zatrudniają swoich polityków (np. liderów) na etatach partyjnych – wtedy wynagrodzenie może pochodzić z subwencji. Ale:
* musi to być uzasadnione konkretną pracą (np. dyrektor biura, rzecznik, analityk),
* musi być jawne i zgodne z ustawą o finansowaniu partii,
* podlega kontroli Państwowej Komisji Wyborczej (PKW) i Najwyższej Izby Kontroli (NIK).
> Nadużycia są karalne – grozi utrata prawa do subwencji.
## Podsumowanie
| Pieniądze z subwencji partyjnej | Pieniądze dla posłów |
| Dla partii politycznych | Dla indywidualnych posłów |
| Na działalność statutową partii | Na wynagrodzenie z tytułu mandatu |
| Kontrolowane przez PKW i NIK | Wypłacane przez Kancelarię Sejmu |
| Nie wolno ich wydawać na kampanię | Posłowie mają osobne biura i budżety |
| Mogą sfinansować np. analizy, szkolenia | Nie pochodzą z budżetu partii |
---
Jeśli chcesz, mogę podesłać przykład, jak konkretna partia rozliczyła swoje wydatki z subwencji – np. PiS, PO czy Lewica. Chcesz?
http://www.ostrowiecnr1.pl/forum/watek/stowarzyszenia-fundacje-pomysl-na-biznes-w-ostrowcu/?pabz=1
Co do subwencji dla partii politycznych: nie można jej przeznaczyć na kampanię wyborczą – to zupełnie inna forma finansowania, objęta odrębnymi regulacjami. Oto szczegóły i przykłady praktyki:
## 1. Na co nie wolno przeznaczyć subwencji z budżetu? Zgodnie z ustawą o partiach politycznych, subwencja z budżetu państwa przeznaczona jest wyłącznie na cele statutowe partii, nie może być wykorzystywana na kampanie wyborcze. Jeśli dojdzie do naruszeń (na przykład użycia publicznych zasobów państwowych na kampanię), PKW może odrzucić raporty finansowe i nałożyć sankcje.
## 2. Kampania wyborcza – osobne dodatkowe dotacje
### Dotacja podmiotowa (zwrot kosztów kampanii) Po wyborach partie (i komitety) otrzymują jednorazową dotację zwrotną proporcjonalną do poniesionych wydatków, maksymalnie o kwotę wykazaną w ich sprawozdaniu finansowym. Wypłacana jest w ciągu 9 miesięcy po wyborach.
### Przykład z wyborów 2019:
* PiS wydał ok. 30 mln zł, dostał zwrot pełnej kwoty.
* PO: wydała ponad 30 mln zł, dostała ok. 25,5 mln zł.
* Nowa Lewica: wydała 9,6 mln, dostała 7,3 mln zł.
* PSL: 8,5 mln wydatków, zwrot 4,6 mln.
* Konfederacja: 1,9 mln wydano, 1,5 mln zwrotu.
## 3. Ile partii otrzymują subwencji na działalność statutową (lata 2024–2027)? Według PKW i Konkret24, roczne subwencje w latach 2024–2027 to:
* Prawo i Sprawiedliwość: 25 933 375 zł
* Platforma Obywatelska: 23 875 901 zł
* Nowa Lewica: 9 822 680 zł
* Konfederacja: 8 385 955 zł
* Polska 2050: 7 525 362 zł
* PSL: 7 525 362 zł
* Zieloni: około 551 175 zł
* Nowoczesna: około 313 167 zł
* Inicjatywa Polska: około 313 167 zł
Łączna kwota rocznie to około 84 246 148 zł.
## Podsumowanie
Cel finansowania : Źródło środków : Zasady finansowania |
Działalność statutowa partii : Subwencja z budżetu : Wyłącznie cele statutowe – nie wolno na kampanię; przyznawana co kwartał w czterech ratach. |
Kampania wyborcza (koszty) : Dotacja podmiotowa : Jednorazowy zwrot po wyborach, w ciągu 9 miesięcy, proporcjonalny do wydatków. |
Jeśli chcesz, mogę porównać dane z wyborów z lat wcześniejszych, albo wyjaśnić, jak działa algorytm wyliczania subwencji. Tylko daj znać!
1. Od którego roku partie w Polsce otrzymują pieniądze z budżetu państwa i jaka jest fachowa nazwa tego mechanizmu? Mechanizm nazywa się subwencją z budżetu państwa (czasem też subwencją partyjną albo publicznym finansowaniem partii politycznych). Wprowadzono go ustawą o partiach politycznych, zrewidowaną w 2001 roku – to właśnie wtedy wprowadzono system budżetowych subwencji na cele statutowe partii oraz ograniczono i zabezpieczono inne formy finansowania (np. darowizny, zbiórki publiczne).
2. Ile to było w poszczególnych latach?
a) Szacunkowe dane ogólne (2002–2009). Portal Money.pl podał, że kwoty subwencji w poszczególnych latach prezentowały się następująco:
* 2002: ok. 37 mln zł
* 2003: ok. 36,7 mln zł
* 2006–2007: ok. 95 mln zł (oba lata)
* 2008: 107,3 mln zł
* 2009: 114 mln zł
b) Lata 2005–2017 (razem subwencje + dotacje podmiotowe). Łącznie przez lata 2005–2017 partie otrzymały 1,265 mld zł, z czego:
* Subwencje: około 931,5 mln zł
* Dotacje podmiotowe (np. zwrot kosztów kampanii): około 333,2 mln zł
c) Po obniżeniu w 2010 roku – lata 2011–2015. Po redukcji subwencji w 2010 roku:
* 2011: łączna kwota subwencji – 54,4 mln zł
* 2015: – 58,2 mln zł
d) Lata 2019–2023. Okres rocznych subwencji dla głównych partii:
* Prawo i Sprawiedliwość (PiS): ok. 23,5 mln zł rocznie
* Platforma Obywatelska (PO): ok. 19,8 mln zł
* SLD (później Nowa Lewica): ok. 11,5 mln zł
* PSL: ok. 8,3 mln zł
* Konfederacja: ok. 6,9 mln zł
* dodatkowo: Partia Zieloni, Inicjatywa Polska – kwoty marginalne
Łącznie – ok. 70,4 mln zł rocznie
e) Kadencja 2023–2027 (rekordowe subwencje). Dla obecnej kadencji przewiduje się rekordową sumę ok. 84,2 mln zł rocznie, rozdzielaną między partie w zależności od wyniku wyborczego, np.:
* PiS: ok. 25,9 mln zł rocznie
* KO: ok. 25,1 mln zł
* Trzecia Droga: ok. 15,1 mln zł
* Nowa Lewica: ok. 9,8 mln zł
* Konfederacja: ok. 8,4 mln zł
Ponadto dochodzą dotacje podmiotowe – tj. zwrot kosztów poniesionych na kampanię wyborczą – wypłacane jednorazowo po każdej kampanii.
3. Podsumowująca tabela — przykładowe liczby
Okres / Rok : Łączne subwencje (za rok)
2002: ~37 mln zł
2008: ~107 mln zł
2009: ~114 mln zł
2011: ~54,4 mln zł
2015: ~58,2 mln zł
2019–2023: ok. 70,4 mln zł rocznie
2023–2027: ok. 84,2 mln zł rocznie
Dodatkowo w okresie 2005–2017 partie otrzymały subwencje i dotacje za kampanie o wartości 1,265 mld zł.
Podsumowanie
* Od kiedy? Od 2001 roku, po znowelizowaniu ustawy o partiach politycznych. W praktyce subwencje były wypłacane od 2002 roku.
* Co to za mechanizm? – Subwencja z budżetu państwa (publiczne finansowanie partii politycznych).
* Ile? – Różni się w zależności od lat. Najniższe notowano na początku lat 2000 (~37 mln zł), później kwoty rosły, by po redukcji w 2010 r. spadać (~54 mln zł), a następnie ponownie rosnąć – aż do rekordowego poziomu ~84 mln zł rocznie obecnie.
Jeśli chcesz, mogę przygotować bardziej szczegółowy wykres lub podzielić te dane na konkretne partie i lata — daj znać!
Poza subwencją budżetową i dotacją podmiotową za kampanię, partie polityczne oraz parlamentarzyści mogą otrzymywać różne inne formy wsparcia finansowego ze środków publicznych. Oto najważniejsze z nich:
1. Dotacje podmiotowe (z budżetu państwa) – inne niż za kampanię
a) Dotacja na kampanię wyborczą (już wspomniana wcześniej)
* Przyznawana po wyborach parlamentarnych, prezydenckich, samorządowych i do Parlamentu Europejskiego.
* Dotyczy komitetów wyborczych (nie tylko partii – także koalicji i kandydatów niezależnych).
* Wysokość zależy od liczby głosów i rodzaju wyborów.
b) Dotacje celowe – np. na szkolenia, ekspertyzy, fundacje partyjne. Partie mogą tworzyć instytucje edukacyjne, fundacje, think-tanki – i te podmioty mogą uzyskiwać dotacje np. z ministerstw (np. Ministerstwo Edukacji, Kultury, Nauki). Przykłady:
* Fundacja Instytut im. Lecha Kaczyńskiego – powiązana z PiS, otrzymywała środki z różnych źródeł.
* Fundacja Amicus Europae (związana z Aleksandrem Kwaśniewskim) – korzystała ze wsparcia grantowego.
Takie finansowanie jest pośrednie, ale również publiczne.
2. Finansowanie klubów i kół parlamentarnych w Sejmie i Senacie
a) Ryczałt stały z Kancelarii Sejmu / Senatu
* Każdy klub parlamentarny lub koło poselskie otrzymuje środki na bieżące funkcjonowanie – tzw. dotacja na działalność biura klubu.
* Wydatki te obejmują m.in. wynagrodzenia pracowników, ekspertyzy, organizację konferencji.
Wysokość dotacji zależy od liczby posłów w klubie.
b) Uposażenie poselskie i dieta parlamentarna: To nie są „dotacje” dla partii, ale dla indywidualnych posłów i senatorów – jednak warto wspomnieć, bo partie często pośrednio korzystają z zaplecza swoich parlamentarzystów.
Rodzaj świadczenia: Kwota (2024, brutto)
Uposażenie poselskie: ok. 12 826 zł brutto
Dieta parlamentarna: ok. 4 008 zł brutto
Biuro poselskie (ryczałt): ok. 19 000 zł miesięcznie
Biura poselskie są formalnie niezależne, ale często służą jako lokalne „sztaby” partyjne.
3. Fundusze europejskie / zagraniczne (rzadziej). Niektóre partie (głównie te działające na szczeblu międzynarodowym) mogą korzystać z:
* funduszy europejskich (np. Europejskie Partie Polityczne),
* grantów międzynarodowych (np. think-tanki współpracujące z organizacjami pozarządowymi z UE, USA),
* programów edukacyjnych i demokratyzacyjnych (np. Fundacja Konrada Adenauera, Friedrich Ebert Stiftung – w przypadku partii współpracujących z niemieckimi fundacjami politycznymi).
4. Ulgi i przywileje niematerialne. Choć to nie są dotacje w ścisłym sensie, partie i posłowie korzystają też z:
* darmowego dostępu do mediów publicznych (np. czas antenowy w kampanii),
* darmowych sal w instytucjach państwowych,
* ochrony Straży Marszałkowskiej,
* wsparcia kancelarii sejmu (np. tłumaczenia, ekspertyzy, zaplecze techniczne).
Podsumowanie – Główne strumienie publicznych pieniędzy dla partii i polityków:
Źródło :: Dla kogo? :: Cel :: Przykładowa kwota
Subwencja budżetowa :: Partie :: Działalność statutowa :: 26 mln zł rocznie (PiS)
Dotacja podmiotowa :: Komitety wyborcze :: Zwrot kosztów kampanii :: do 30 mln zł
Finansowanie klubów :: Kluby parlamentarne :: Biura, ekspertyzy :: kilka mln zł rocznie
Biura poselskie :: Posłowie :: Praca biurowa w okręgach :: 19 tys. zł miesięcznie
Fundacje partyjne :: Think-tanki :: Edukacja, szkolenia :: zależnie od źródła
Jeśli chcesz, mogę przygotować schemat przepływu pieniędzy w partii politycznej, albo zestawienie konkretnych dotacji z ostatnich lat.
Co znaczy, że partia „działa na szczeblu międzynarodowym”? Nie chodzi o to, że partia prowadzi działalność zagraniczną jak jakaś globalna korporacja. Chodzi o to, że jest powiązana z międzynarodowymi strukturami politycznymi, np.:
* europejskimi partiami politycznymi (European Political Parties),
* międzynarodowymi rodzinami ideologicznymi,
* uczestniczy w pracach think-tanków, fundacji czy organizacji promujących demokrację.
Przykłady polskich partii powiązanych międzynarodowo:
Polska partia :: Powiązanie międzynarodowe :: Organizacja/Fundacja
* Platforma Obywatelska (PO) :: Europejska Partia Ludowa (EPP) :: Fundacja Konrada Adenauera (CDU), Wilfried Martens Centre for European Studies
* Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) :: Europejska Partia Ludowa (EPP) :: Jak wyżej
* Nowa Lewica :: Partia Europejskich Socjalistów (PES) :: Friedrich Ebert Stiftung (SPD)
* Razem :: Europejska Lewica (Party of the European Left) :: Transform! Europe
* PiS (Prawo i Sprawiedliwość) :: Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR) :: New Direction – The Foundation for European Reform (częściowo wspierana przez ECR)
* Polska 2050 :: Renew Europe (obecnie w procesie integracji) :: ALDE/Renew think-tanki
Jakie ma to znaczenie praktyczne?
1. Fundusze europejskie dla partii – Europejskie Partie Polityczne mogą korzystać z finansowania z budżetu UE (ale muszą spełnić rygorystyczne wymogi i wykazać działalność transnarodową).
2. Szkolenia, know-how, zaplecze eksperckie – Fundacje polityczne (np. niemieckie) oferują granty, szkolenia i analizy.
3. Koordynacja strategii politycznych – Wspólne stanowiska w PE, kampanie, fora międzynarodowe.
4. Think-tanki – np. partia może współpracować z fundacją powiązaną z daną „rodziną polityczną”, co oznacza dostęp do analiz, ekspertyz czy programów badawczych.
Czy to legalne? Tak – w ramach przepisów prawa krajowego i unijnego. Polska ustawa o partiach politycznych ogranicza bezpośrednie finansowanie z zagranicy, ale dopuszcza wsparcie organizacyjne, eksperckie, edukacyjne np. przez fundacje czy programy wymiany.
Jeśli chcesz, mogę podrzucić przykłady konkretnych działań takich fundacji w Polsce albo tego, jak wygląda finansowanie Europejskich Partii Politycznych.
