Gościu 05:54 afery to po stronie lokalnej kliki, która rządzi od początku III RP, wczesniej PZPR.
Krótka odpowiedź: Tak, miejskie agencje/centra rozwoju lokalnego jak najbardziej mogą opracowywać takie strategie — ale nie zawsze powinny robić to samodzielnie.
Dłuższa odpowiedź poniżej wyjaśnia dokładnie kiedy lepiej, żeby robiła to agencja, a kiedy zewnętrzny ekspert.
# 1. Czy miejskie Agencje / Centra Rozwoju Lokalnego są właściwym miejscem do tworzenia takich dokumentów? Z zasady TAK, ponieważ:
### ✔ Są częścią lokalnego systemu instytucjonalnego
Znają lokalny kontekst, realia gospodarcze, przedsiębiorców, potrzeby i problemy.
### ✔ Mają dane, kontakty i doświadczenie w codziennej pracy z biznesem
Prowadzą:
* inkubatory przedsiębiorczości,
* szkolenia,
* doradztwo,
* współpracę z inwestorami,
* działania promocyjne.
To wszystko daje im naturalną przewagę w przygotowywaniu programów wspierania przedsiębiorczości.
### ✔ Mają ustawowe lub statutowe zadania w zakresie rozwoju lokalnego
W wielu miastach agencje/departamenty rozwoju są odpowiedzialne za polityki gospodarcze.
# 2. Dlaczego więc miasta często zatrudniają zewnętrznych specjalistów? Powody są praktyczne i zwykle uzasadnione. Najczęstsze:
## A. Brak zasobów analitycznych w agencji
Strategia wymaga:
* zaawansowanych analiz statystycznych,
* modelowania demograficznego,
* analiz rynku pracy,
* benchmarkingu,
* badań jakościowych i ilościowych na dużą skalę.
Większość agencji nie ma na pokładzie:
* ekonomisty-analityka,
* demografa,
* specjalisty ds. polityk publicznych,
* badacza społecznego.
Zewnętrzne zespoły po prostu zawierają takich ekspertów.
## B. Brak czasu i obciążenie bieżącymi obowiązkami
Agencje wykonują:
* obsługę inwestorów,
* projekty unijne,
* wydarzenia,
* komunikację gospodarczą.
Przygotowanie strategii to miesiące pracy → analizy, konsultacje, pisanie dokumentu, uzgodnienia, wskaźniki.
Często nie są w stanie tego wchłonąć bez „zatrzymania” bieżącej działalności.
## C. Wymogi projektowe (np. Fundusze EOG, UE)
W projektach międzynarodowych i unijnych plan rozwoju często musi być przygotowany przez podmiot posiadający potwierdzone doświadczenie w tworzeniu dokumentów strategicznych (zrealizowane min. 3–5 strategii).
Agencja tego zwykle nie ma — bo robi takie dokumenty raz na kilka lat.
## D. Potrzeba bezstronności i obiektywności
Analiza rozwoju miast to nie tylko opis, ale też:
* diagnozowanie słabości,
* ocenę błędów polityki miejskiej,
* wskazanie nieefektywnych działań.
Agencje, będąc częścią systemu samorządowego, nie zawsze mogą (lub chcą) formułować krytyczne wnioski o sobie i partnerach.
Zewnętrzni eksperci mogą to zrobić bez obaw.
## E. Zewnętrzni konsultanci dostarczają know-how i najlepsze praktyki
Mają doświadczenie z:
* innych miast,
* różnych modeli wspierania przedsiębiorczości,
* trendów globalnych (CSR, ESG, smart city, green economy),
* współpracy z inwestorami.
Lokalne agencje często takich kompetencji nie mają — lub mają w ograniczonym zakresie.
# 3. Kiedy Agencja Rozwoju Lokalnego *powinna sama opracować* program?
### Powinna, jeśli:
✔ ma zespół analityczny i specjalistów ds. polityk publicznych
✔ przygotowywała już strategie i diagnozy
✔ ma czas i zasoby
✔ zna lokalny kontekst lepiej niż ktokolwiek z zewnątrz
✔ istnieje ryzyko, że zewnętrzny wykonawca „skopiuje” szablon bez zrozumienia miasta
### Idealnie, gdy dokument powstaje WEWNĄTRZ, a eksperci zewnętrzni pełnią rolę:
* konsultantów,
* weryfikatorów,
* ekspertów branżowych,
* autorów wybranych rozdziałów (np. analizy danych, SWOT),
* prowadzących badania społeczne.
To model hybrydowy, uznawany obecnie za najlepszy.
# 4. Kiedy lepiej powierzyć dokument wykonawcy zewnętrznemu?
### Lepiej zlecić na zewnątrz, gdy:
❌ agencja nie ma specjalistów od analiz, statystyki, demografii, badań społecznych
❌ brakuje jej doświadczenia w pisaniu programów na potrzeby EOG / UE
❌ strategia musi być gotowa szybko (2–4 miesiące)
❌ potrzebny jest wysoki poziom obiektywizmu
❌ dokument musi uwzględniać kompleksowe modele (np. projekcje gospodarcze, scenariusze rozwoju)
# 5. Jaki model stosują najbardziej zaawansowane miasta w Polsce i Europie?
## Model 1: Hybrydowy – najskuteczniejszy
* Agencja odpowiada za kontekst lokalny i dane.
* Zewnętrzny ekspert za analizę, badania i strukturę strategiczną.
* Dokument powstaje wspólnie.
To model stosowany m.in. w Gdyni, Lublinie, Poznaniu.
## Model 2: Zewnętrzny wykonawca + szerokie konsultacje lokalne
* miasto zleca opracowanie,
* ale aktywnie współpracuje przy diagnozie.
Stosują: Warszawa, Wrocław.
## Model 3: Dokument przygotowany w całości przez jednostkę miejską
Rzadki, ale możliwy — tam, gdzie agencja ma mocny zespół.
Przykład: Rzeszów (wydział strategii).
# 6. Podsumowanie: czy agencje powinny pisać strategie?
### ✔ Mogą — jeśli mają kompetencje i zasoby.
### ✔ Nie zawsze powinny — jeśli dokument wymaga zaawansowanej analityki, badań, benchmarków i obiektywności.
### ✔ Najlepszy model to współpraca: agencja + ekspert zewnętrzny.
---
Jeśli chcesz, mogę także:
- porównać modele zlecania strategii w polskich miastach,
- przygotować tabelę „za i przeciw” dla obu opcji,
- opisać idealny podział ról między agencją a zewnętrznym ekspertem,
- a nawet zaprojektować strukturę zespołu tworzącego strategię.
