Czy to felieton?
Odpowiedź: w tym przypadku – bliżej, ale nadal nie jest to klasyczny felieton.
Można go określić jako publicystyczny komentarz patriotyczno-obywatelski z elementami felietonowego tonu, ale bez typowych cech felietonu literackiego.
Dlaczego „bliżej felietonu”, ale nadal nie do końca?
Elementy zbliżające go do felietonu:
- Subiektywność i wyraźny punkt widzenia autora – autor formułuje oceny dotyczące patriotyzmu, demokracji, postaw obywatelskich.
- Ton refleksyjny – charakterystyczny dla felietonistyki społecznej.
- Temat osadzony w aktualnym kontekście (Święto Niepodległości).
Czego nadal brakuje, by był to felieton?
- Brak lekkości, ironii, humoru, dygresji – czyli podstawowych narzędzi felietonowych.
- Styl zbyt poważny, deklaratywny – przypomina bardziej przemówienie, apel lub tekst patriotyczny.
- Brak elementów literackich lub anegdoty, które “niosą” klasyczny felieton.
- Publicystyczny ton moralizatorski – charakter bardziej eseistyczno-komentatorski niż felietonowy.
Jak można sklasyfikować ten tekst? Najtrafniejsze określenia:
1. Komentarz publicystyczny / komentarz obywatelski
– autor ocenia współczesne postawy patriotyczne, odwołuje się do wartości społecznych.
2. Felieton ideowy (felieton z nazwy)
– zbliża się bardziej niż poprzedni tekst, bo jest bardziej refleksyjny i o sprawach ogólnych, ale nie spełnia swobodnej stylistyki gatunku.
3. Artykuł opiniotwórczy / esej publicystyczny
– struktura jest bardziej retoryczna niż narracyjna.
Wniosek
Drugi tekst jest bardziej felietonowy niż pierwszy, ale gatunkowo nadal nie jest klasycznym felietonem literackim.
Najbliżej mu do: komentarza publicystycznego o charakterze obywatelsko-patriotycznym, napisanego w poważnym, retorycznym tonie.
Jeśli chcesz, mogę:
- wskazać, co należałoby zmienić, by tekst stał się pełnoprawnym felietonem,
- przepisać go w wersji felietonowej,
- porównać oba teksty pod kątem cech gatunkowych.
---
Karol Wójcik 24.11.2023 Porozmawiajmy o turystyce [felieton]
Kiedyś podczas sesji Rady Miasta wygłosiłem opinię, że Ostrowiec Świętokrzyski nie będzie już miastem przemysłowym na miarę poprzedniej epoki. Jako alternatywę i impuls do rozwoju pokazywałem turystykę. Doskonałą platformę w tym zakresie stanowią Lokalne Organizacje Turystyczne. Właśnie w tej sprawie zgłosiłem do Urzędu Miasta interpelację zachęcającą do podjęcia takiej inicjatywy. (...)
https://www.lokalnatelewizja.pl/artykul/25041,porozmawiajmy-o-turystyce-felieton
ChatGPT powiedział: Poniżej znajdziesz krótką, rzeczową ocenę gatunkową tekstu.
## Czy to felieton?
Krótka odpowiedź: raczej nie – to tekst publicystyczny, ale bliższy komentarzowi samorządowemu / artykułowi opinii niż klasycznemu felietonowi.
## Dlaczego nie spełnia cech typowego felietonu?
Klasyczny felieton cechują zazwyczaj:
* lekki, swobodny, często ironiczny styl, czasem humorystyczny;
* obecność dygresji, anegdot, subiektywnych refleksji autora;
* felietonowy narrator – wyrazista osobowość autora;
* komentowanie rzeczywistości, ale w sposób literacki, nasycony językiem potocznym, metaforami, przerysowaniami;
* cel: zaciekawić, pobudzić, bawić i komentować, a nie głównie informować.
### W analizowanym tekście:
* Styl jest urzędowo-informacyjny, powściągliwy, merytoryczny, bez ironii, bez dystansu, bez elementów humorystycznych.
* Treść skupiona jest na przekazywaniu argumentów i danych oraz zachęcaniu do działań samorządowych.
* Autor jest radnym i pisze głównie o:
- potencjale turystycznym,
- funkcjach Lokalnych Organizacji Turystycznych,
- interpelacji w Urzędzie Miasta,
- odpowiedzi urzędnika,
- planach na kolejny tekst.
To forma bliższa komentarzowi samorządowemu / artykułowi opiniotwórczemu niż felietonowi o charakterze literackim.
## Jak można sklasyfikować ten tekst? Najtrafniejsze określenia to:
### 1. Artykuł publicystyczny (opiniotwórczy)
– autor przedstawia swoje stanowisko, używa argumentów, analizuje sytuację.
### 2. Komentarz samorządowy / wypowiedź radnego
– dotyczy lokalnej polityki i inicjatyw, ma funkcję informacyjno-perswazyjną.
### 3. Tekst publicystyczny stylizowany na felieton (tylko z nazwy)
– w tytule dodano „felieton”, ale gatunkowo tekst nie spełnia cech felietonu.
## Wniosek
Tekst nie jest felietonem w sensie gatunkowym.
Jest to artykuł publicystyczny o charakterze informacyjno-opiniotwórczym, publikacja samorządowa napisana w tonie oficjalnym.
Jeśli chcesz, mogę też:
* wskazać, co należałoby zmienić, aby stał się felietonem,
* przygotować jego wersję przepisanej „felietonowej” formy,
* przeprowadzić bardziej szczegółową analizę gatunkową.
SOWA hutnicza czy budżetowa?
Czyli kto tu odkrywa, a kto tylko płaci
W Ostrowcu pojawiła się SOWA — Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności. Nazwa tak rozbudowana, że człowiek spodziewa się co najmniej teleportacji do NASA. Tymczasem najpierw teleportuje się do… kasy biletowej.
Tak, proszę Państwa: przedsięwzięcie utrzymywane z publicznych pieniędzy wymaga od publiczności dodatkowej daniny. Logika godna epoki, w której płacimy za coś dwa razy — raz w podatkach, drugi raz przy wejściu. A kto nie zapłaci, ten nie poogląda, choć przecież i tak „sponsorował”.
Jeszcze ciekawsza jest sama „publiczność” przedsięwzięcia. Bo o ile SOWA i Centrum Tradycji Hutnictwa to instytucje z definicji publiczne, o tyle publicznych naborów do pracy nikt nie widział. Być może były, ale pojawiły się tak szybko i cicho, że nawet sowa ich nie wyłowiła swoim nosem.
Czyli mamy edukację „dla wszystkich”, ale pracę — dla nielicznych wtajemniczonych.
Tak wygląda równość szans w wersji premium.
Oczywiście wszystko to owinięte jest w piękne frazesy o „popularyzacji nauki”.
Tyle że popularyzacja zaczynająca się od biletu i kończąca na budżecie to raczej komercja w stroju ludowym.
Puenta?
Jeśli SOWA ma latać, to niech lata wysoko — ale niech nie robi tego na plecach mieszkańców, którzy i tak już fundują jej gniazdo.
Robotę daje ten, kto dyrektoruje. Przecież to takie oczywiste, że aż wstyd pytać. Dlatego forum jest anonimowe, aby można było zadawać bezwstydne pytania.
A na koniec żarcik: Dlaczego historyk z Centrum Tradycji Hutnictwa zawsze ma dobry humor?
Bo jak tylko coś go zdenerwuje, to… hartuje nerwy w piecu hutniczym! :)
"Odp.: Jak oceniasz swojego Radnego Miejskiego?
A jak oceniacie morale radnego Wójcika, który startuje z PIS w 2018, a po dwóch miesiącach od wyborów staje się z własnej woli radnym bezpartyjnym, ale - UWAGA - na głosowaniach popiera KWW Górczyńskiego?
Gość 2019-09-27, 20:31"
13.18 za takie zachowania dozywotni ban na obejmowanie stanowisk punlicznych
Podobno szukaja pracownikow
NIMB CITTRU: 18 maj 2012 Forum Nowej Nauki - Robert Firmhofer
https://www.youtube.com/watch?v=mu23kfWTFYE
Wystąpienie "Centrum Nauki Kopernik *Urząd ds. kultury, nauki i zabawy*"
Witam Państwa bardzo serdecznie. Bardzo dziękuję za zaproszenie. Nie wiem, czy to jest zręczne, ale muszę zacząć właściwie od sprostowania: celem naszej działalności w ogóle nie jest działalność marketingowa. W ogóle tak nie postrzegamy naszej działalności, mimo że znaleźliśmy się w sesji temu poświęconej, ale być może Państwo dostrzegają w tym jakiś aspekt działalności marketingowej. Pomyślałem, że skoro zaczynam od jednego sprostowania, to może tych sprostowań zrobimy trochę więcej. (...) więc pomyślałem, że skorzystam z tego pretekstu, żeby jeszcze zaproponować więcej sprostowań: kim jeszcze nie jesteśmy. Przede wszystkim nie jesteśmy urzędem. Ja mam trochę kafkowskie skojarzenia z urzędem, one wynikają nie tylko z tradycji literackiej, ale także z doświadczenia, ale podobnie jak urząd jesteśmy instytucją publiczną. Dokładnie: jesteśmy instytucją kultury i służymy społeczeństwu. Nie jesteśmy także szkołą, ale część naszej działalności wspiera działalność szkolną. Umożliwiamy przeprowadzanie doświadczeń, z czym szkoły, jak wiemy, mają kłopoty, ułatwiamy zrozumienie zjawisk i dość intensywnie szkolimy nauczycieli. Nie jesteśmy, jak Państwo wiedzą, instytucją badawczą, trochę wbrew nazwie. Nie myśmy tę nazwę wymyślili, to jest pewien typ instytucji: muzeum, centrum nauki, ale rzeczywiście nazwa jest myląca, ale umożliwiamy publiczności zapoznanie się z wynikami badań. No i tworzymy przestrzeń, w której naukowcy mogą rozmawiać z nienaukowcami. Nie jesteśmy agencją reklamową. Niemniej jednak staramy się budować pozytywny wizerunek nauki i mówić o jej roli w społeczeństwie, a także zachęcamy młodych ludzi do kariery naukowej. Wreszcie nie jesteśmy muzeum, jakkolwiek, mamy ponad 450 eksponatów i wystawiennictwo jest podstawową formą naszej działalności. Idea centrów nauki powstała w 1969 roku, czy też w 1968–1969 roku, po raz pierwszy została zrealizowana i osobą z którą wiążę się najczęściej te idee jest pan profesor Frank Oppenheimer. Bardziej znany jest jego starszy brat Robert. Frank był również uczestnikiem projektu Manhattan w Los Alamos - w 1945 roku dołączył do tego projektu.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan
Jest fizykiem z wykształcenia, był profesorem fizyki na Uniwersytecie Minnesota, potem ubocznym skutkiem makkartyzmu była między innymi migracja Oppenheimera na ranczo w Pagosa Springs w Kolorado, gdzie zajmował się hodowlą bydła przez jakiś czas.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Makkartyzm
W 1957 roku wrócił do edukacji, objął najpierw posadę nauczyciela w lokalnym gimnazjum. To był ważny etap w jego życiu, bo wtedy lepiej zrozumiał, na czym polegają problemy z edukacją naukową w szkole. Zaraz po tym został profesorem na Uniwersytecie w Kolorado, gdzie zajmował się rozwijaniem narzędzi, które wkrótce potem staną się podstawą Exploratorium. (...)
P.S. Może ktoś z łaski swojej dokończy trankrypcje tego nagrania i tu wklei?
Czy Polska Akademia Nauk posiada numer NIP? Zobaczcie co znalazlem:
POLSKA AKADEMIA NAUK, BADAŃ I ROZWOJU - Data rejestracji 10 stycznia 2025 r.
https://rejestr.io/krs/1148305/polska-akademia-nauk-badan-i-rozwoju
https://rejestr.io/organizacje?q=POLSKA%20AKADEMIA%20NAUK
Polska Akademia Nauk – państwowa instytucja naukowa realizująca działania służące rozwojowi, promocji, integracji i upowszechnianiu nauki oraz przyczyniające się do rozwoju edukacji i wzbogacania kultury narodowej. Akademia realizuje swoje cele w ramach korporacji uczonych oraz poprzez sieć instytutów i jednostek naukowych, prowadzących badania na możliwie najwyższym poziomie naukowym
https://duckduckgo.com/?q=polska+akademia+nauk
POLSKA AKADEMIA NAUK REGON: 000325713 NIP: 5251575083 https://pan.pl
1 - OSOBA PRAWNA
428 - PAŃSTWOWE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
112 - WŁASNOŚĆ PAŃSTWOWYCH OSÓB PRAWNYCH
PODMIOTY UTWORZONE Z MOCY USTAWY https://wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl
Na podstawie dostępnych publicznych informacji nie ma dowodów, że Polska Akademia Nauk (PAN) formalnie zajmowała stanowisko wobec projektu *SOWA – Stref Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności* czy wobec działalności Centrum Nauki Kopernik (CNK) jako takiej — w sensie oficjalnej uchwały, opinii eksperckiej czy krytycznego/pochwalnego stanowiska wydanego przez organy PAN. Oto szczegóły:
### 1. Projekt SOWA i Centrum Nauki Kopernik
* SOWA – Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności to inicjatywa edukacyjna i popularyzatorska realizowana przez Centrum Nauki Kopernik we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz z lokalnymi instytucjami (biblioteki, domy kultury itd.). Jej celem jest przeniesienie doświadczeń edukacyjnych i wystawienniczych Kopernika do mniejszych miast i społeczności lokalnych poprzez interaktywne eksponaty i warsztaty. ([Centrum Nauki Kopernik][1])
* Centrum Nauki Kopernik samo opisuje SOWA jako projekt edukacyjny i partnerski, finansowany z dotacji ministerialnej oraz realizowany przez CNK, bez udziału PAN w opracowaniu lub kierowaniu tym przedsięwzięciem. ([Centrum Nauki Kopernik][2])
### 2. Polska Akademia Nauk (PAN)
* PAN jest autonomiczną instytucją naukową, zrzeszającą naukowców i instytuty badawcze; jej organy mogą wydawać opinie naukowe, ekspertyzy i uchwały dotyczące polityki naukowej, badań i systemu nauki. Jednak nie ma publicznie dostępnych informacji o tym, aby PAN formalnie opiniowała projekt SOWA lub działalność Centrum Nauki Kopernik jako całość. Nie znaleziono ani uchwał PAN, ani oświadczeń organów PAN (np. Zgromadzenia Ogólnego, Wydziałów) odnoszących się bezpośrednio do tych inicjatyw.
* W sieci można znaleźć informacje o spotkaniach Zgromadzenia Ogólnego PAN w Centrum Nauki Kopernik, które wskazują na to, że PAN wykorzystuje przestrzenie lub organizuje posiedzenia w siedzibie Kopernika, ale to nie jest formalna opinia dotycząca działalności placówki. ([Facebook][3])
### 3. Instytucje PAN i związki z „Kopernikiem”
Warto odróżnić dwa podobne w nazwie podmioty:
1. Centrum Nauki Kopernik – instytucja popularyzująca naukę w społeczeństwie.
2. Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN (CAMK PAN) – instytut badawczy PAN zajmujący się astronomią i badaniami kosmicznymi. ([pan.pl][4])
– W mediach pojawiają się wypowiedzi Prezesa PAN o sytuacji finansowej CAMK PAN, ale to dotyczy konkretnego instytutu PAN, a nie Centrum Nauki Kopernik (to są zupełnie różne organizacje). ([Nauka w Polsce][5])
### 4. Podsumowanie
✔ Brak oficjalnego, publicznego stanowiska PAN dotyczącego projektu *SOWA*.
✔ Brak formalnego stanowiska PAN dotyczącego działalności Centrum Nauki Kopernik jako takiej.
✔ Czasem pojawiają się wypowiedzi związane z CAMK PAN (instytut PAN) — to jednak nie dotyczy CNK czy SOWA, tylko problematyki instytutu badawczego PAN. ([Nauka w Polsce][5])
---
Jeśli chcesz, mogę pomóc Ci wyszukać konkretne dokumenty PAN (np. uchwały, oświadczenia ekspertów) dotyczące polityki popularyzacji nauki albo spojrzeć, czy PAN współpracuje formalnie z Centrum Nauki Kopernik przy projektach edukacyjnych — daj znać!
[1]: https://www.kopernik.org.pl/projekty-dofinansowane/strefa-odkrywania-wyobrazni-i-aktywnosci
[2]: https://www.kopernik.org.pl/en/projekty-dofinansowane/strefa-odkrywania-wyobrazni-i-aktywnosci
[5]: https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C109956%2Cprezes-pan-centrum-astronomiczne-im-m-kopernika-jest-na-skraju-bankructwa 10.10.2025 Prezes PAN: Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika jest na skraju bankructwa, a to perła polskiej astronomii.
